ZUMAIAKO AHOTSAK: Jexux Gorostola Iribar “Torerua”(1929)
Elkarrizketatzailea: Asier Sarasua Aranberri
Data: 2008ko otsailaren 6a.
Transkripzioa: Miren Zabaleta
Jexuxen bideo gehiago Ahotsak.eus-eko gunean.
- Eta aittaitta, orduan, praktikua zan.
- (Jexux) Bai.
- Eta urte askuan ibili zan hamen praktiko?
- (Jexux) Urte batzuk in zitun, bai.
- Eta hori, praktikua, ze izaten zan, portu guztitan izaten zan praktikua?
- (Jexux) Danetan.
- Getaixan ta…
- (Jexux) Danian, danian. Ta talaixero’re bai.
- (Akelino) Talaierua izaten zan, itsaso txarra zeonian-ta, han puntan nola dao, Paolen badao han txabola txiki bat o, han eoten zan talaierua bandera batekin. Ta honela hau, ta eoteko esaten ziyon barkuai.
- (Jexux) Seiñalia jarrita ta…
- (Akelino) Ikusten zunian bazatorrela, itsaso haundiya bazatorrela, honela. Ta ya hura lagatzen zunian, orduan ematen ziyon entrada.
- Hori, baiña, kargako-ta barkuentzat, ez?
- (Akelino) Baita guri’re! Txalupa txikiyai’re!
- (Jexux) Bai, bai!
- (Akelino) Guri’re bai, txalupa txikiyai’re. Han zai-zai eoten giñan, ta jenealian, zazpi olatu izaten dia txarra danian, zazpi etortzen dia. Zazpigarrenguan ya barroa. […] beste tanda etorri baiño leheno, benga, jota…
- (Jexux) Geo, geu bakarrik bagiñan, [Izustar] esaten zixeun, saliente bat, han eoten giñan. Ta han ertentzen zunian, han ikusten zanian zea, barealdixa, abante, barroa. Osea, bazeben bere…
- Bai, ez? Ya hartuta.
- (Akelino) Bi zian: bestia Malparaje, hemen, Itzurungo saliente hortan, hor zan bestia. Bi hoietan […] baldin bazan, aguanta.
- (Jexux) Aguanta, eon hantxen, hantxen eon.
- Eta nola zun izena honek, banderakin eta ibiltzen zana?
- (Jexux) Talaixerua.
- Eta farua ta?
- (Akelino) Farua aparte zan.
- Faruak laguntzen zun…?
- (Akelino) Ez, faruak ez du ezer’e laguntzen.
- (Jexux) Gabaz.
- (Akelino) Kontraseña bai hori bere argiyakin ta hori, baiña gu ez giñan ibiltzen.
- (Jexux) Zuk honea sartu nahi bazu… Zabez kanpuan, ta hiru milleta ikusten dezu zea, farua. Ta zenbat botzan ditxun, bi motz ta luzia botatzen dunian, Zumaikua da.
- (Akelino) Zumaikua dan o Getaikua dan.
- (Jexux) Bi ta bat, hiru ta bat, ta…
- Eta nola da, Zumaikua nola da?
- (Jexux) Bi ta bat. Bi ta luze bat.Ta geo duda baldin badakazu, ba, tabla (balear): ikusi, ireki ta, "koño! Hemen, bi".
- Eta Getaikoa nola da, badakizue?
- (Akelino) Bai, hark’e ez dakit, hiru o bi… Bi ta bi o… Uste det iguala zuela biyak.
- Eta hori beti horrela da?
- (Akelino) Bai, bai, bai. Hori, liburuetan, seiña hoiek, patroiak danak dazke.
- (Jexux) Kanpoa pixkat ertentzeko, kanpoa erten nahi baldin bazu, estranjeroa, Inglaterra o horrea, beste runbo bat hartu bihar dezu. Baiña hamen, sasoi hortan juten ziñan Gijona, Musela, Galizin, kosta hori dana, kostero horreatik deitzen dixoe. Kostatik juten zian paolak zenbat ematen xun jakiñez: "dan-dan-dan! Matxitxakon gatxibek!" "Dan, dan, dan! Suances!". Kostero horreatik deitzen zixoen, "costeando" ibiltzen zialako.
- Beti kosta ikusten.
- (Jexux) Bai, ba.