Zumaiako hitz bereziak: MARRUSKATU

Erabiltzailearen aurpegia Euskara Txanpan 2024ko urr. 25a, 10:00

Lehen arropak gehiago marruskatu behar izaten ziren, eskuz garbituta. (Argazkia: Jesus Elosegi, Gure Gipuzkoa)

Etxeko lanekin lotutako hitz berezi bat ekarri dugu aste honetan, Arantxak esandakoa. Proposamenak edo oharrak egiteko idatzi euskaratxanpan@zumaia.eus helbidera (Xabier).

Arropak gogor igurzteari esaten diogu Zumaian eta inguruan “marruskatu”. Arantxa Aizpuruak proposatutako hitza da; esan zigun asko erabiltzen zutela etxean, “Zumaiko hizkeran”. Euskal Herriko Hizkeren Atlasean antzekoak badaude (murrusketu, murreskatu, marroskatu) eta bestelakoak ere bai: igurtzi, frotatu, fretatu, torroskatu, ixtrigatu, arraskatu, lauzkittu, karrakatu...

Zarautzen ere gurean bezala erabiltzen da, Txiliku idazleak Antigoaleko hiztegian jasota dauka, eta beste adiera batzuk ere zerrendatuak ditu: 

  • 1) Zura edo metalak lantzeko tresna baten bidez indarrez igurtzi higatzeko edo leuntzeko.
  • 2) Eskuen artean laztasunez edo sakatuz erabili,  goxotasun gutxirekin.
  • 3) Barazkiak edo frutak eskuz ukitu eta erabili helduak edo samurrak dauden ikusteko.

Zestoarren erretolika liburuan ere ageri da, eta eskuen artean laztasunez edo sakatuz erabiltzea dela dio. Arropekin bai, baina bestela ere erabiltzen dute:  

  • Masajistak marruskau earra eman omentziyon; hoyek dia hoyek sakauak.
  • Izara hauei labadorak marruskau earra eman diye.

Zumaia Gukak zu bezalako irakurleen babesa behar du tokiko informazioa euskaraz eta modu profesionalean lantzen jarraitzeko.


Izan Gukakide