Iker txikia zenean, begiradak desberdinak ziren. Agian, modu ulerkorragoan. Orain, nerabe bihurtzen ari dela, begirada horiek aldatu egin dira. Iker zenbat eta handiagoa izan, orduan eta txikiagoa da begirada horien samurtasuna. Badirudi gizarteak espero duela Iker haztean ez izatea hain autista. Baina autismoa bizitza osoan izango duen baldintza da.
Ez dut pentsatu nahi nolakoak izango diren begirada horiek Iker heldu egiten denean.
Aurreko egunean, Ikerrek eskua praketan sartu zuen barruko arropa jartzeko. Ikerrek ez daki disimulatzen eta oso modu nabarmenean egiten du. Gainera, balleteko demi-plié baten antzera bihurritzen zaizkio zangoak. Gure ondoko andreak izu-aurpegia jarri zuen. "Ez! Ez Iker!", oihu egin nuen, andrearen aurpegiak zertxobait baldintzatuta. Inork ikusi izan ez balu, nik agian ez niokeen ezer esango. Nik ere barruko arropa hobeto kokatzen dut enbarazu egiten didanean. Denok egiten dugu, disimuluz bada ere, baina Ikerrek ez daki disimuluz egiten. Ikerrentzat bizitza erraza eta literala da. Deseroso nago, eroso. Pikatu egiten nau, hatz egin. Bere izateko erak ez du asmo bikoitzik. Baina nik disimulatzen irakatsi beharko diot, baldin eta berak itxura egitera ohituta dagoen eta ezberdintasunak erabat onartzen ez dituen gizarte baten judizioetatik bizirik irautea nahi badut.
Andrearen erreakzioari kontra egiteko, nire ondoan Aitana agertzen da, eta hark, bere irribarre maltzur eta konplizearekin, desagertu egiten du batzuetan begiradek nigan sortzen duten deserosotasun-sentsazio hori. Aitanak burdina kentzen dio kontu orori. Berarentzat, Iker bere idoloa da. Zure anaia lotsagabea. Eskema sozialak hausten dituen haurra. Libre bizi dena. Andreak ikararazten dituena.
El Trauma Complejo en el Autismo liburuan, Isabel Paulak honako hau idatzi zuen: "Pertsona autistetan, estresaren zati handi bat bere ezberdintasunak ulertzen eta errespetatzen ez dituen gizarte batetik dator, besteak bezala aldatzera, konformatzera eta izatera behartuz; hau da, autistak ez izatera. Norbera izatearen edo inolako harreman-aniztasunik aintzat hartzen ez duen mundu batera egokitzearen arteko etengabeko borroka da... Pertsona batek ezarritako kultura-estandarrak betetzen ez dituenean, hainbat desadostasun sortzen dira, eta, oro har, ez diote onik egiten kanonarekin bat ez datorren pertsonari. Informazioa prozesatzeak, trebetasun soziokomunikatiboek, prozesu abstrakzioek edo pertsona autisten zentzumen-informazioaren integrazioak talka egiten dute beste batzuek guztiontzat eraikitako eta sortutako gizarte-errealitatearen eskaerekin".