Lehenik eta behin, argitu nahi nuke ez dudala nire burua gai honi buruzko iritzirik emateko posizioan ikusten. Nire pribilegiotik, egunero nire inguruan errepikatzen diren zenbait jarrera eta iritzi azpimarratu besterik ez dut nahi. Irakurleei iturri zuzenetara jotzea gomendatuko nieke. Arrazakeriak egunero eragiten dien milaka pertsonaren testigantzak daude, eta inork ez ditu jokabide horiek zuzenean jasaten dituenak baino hobeto erretratatuko.
Inoiz baino gizarte aurreratuagoan bizi garela uste dugu, kontzientziazio sozialari, osasun mentalari, feminismoari eta nola ez, arrazakeriari dagokionean. Hiztegiak eboluzionatu egin du, eta dibertsifikatu egin da lehen existitzen ez zirela uste genuen problematikei izena jartzeko. Baina uste dut eboluzio faltsua dela. Harria dirudien kartoi faltsua, eta ez benetako aldaketa baten isla.
"Konfiantzazkotzat" jotzen dituzten espazioetan jendea nola adierazten den ikustea besterik ez da behar, diren eta pentsatzen duten bezala agertzeko, "merienda de negros", "hambre más que el perro de un gitano", "machupis", "sudacas" eta antzeko esamoldeak erabiliz. Gogorarazten dit noiz nintzen haurra eta noiz entzuten nituen bizilagunak Espainiako Estatuko migratzaileak deitzen: korearrak, maketoak, goseak hilak, eta abar. Orain lotsa publiko handiagoa dago, baina ideologia diskriminatzaileak bere horretan dirau.
Hitzezko mespretxua bigarren eta lehen mailako herritarrak daudela adierazten duen seinalea besterik ez da. Ideia hori oinordetzan jasotako iritziek bermatzen eta indartzen dute. Batzuk errepikapenagatik nabarmentzen dira. "Laguntza" ospetsuak. Nork ez dio entzun inoiz senide, lagun edo auzokide bati laguntza gehienak migratzaileei ematen zaizkiela? Txosten ofizial baten arabera, DSBEko laguntzen %65 bertakoek kobratzen dituzte. Nahiz eta jakin zein egoera kaskarra bizi duten gehienek lurraldea zapaltzen dutenean.
Beste gezur bat, oso kopiatua, iruzur fiskal gehienen eragilea dena. Begi-bistakoa da zerga-iruzurrik handiena korporazio handiek egiten dutela. Baina, jakina, zailagoa da Goliati aurre egitea.
Gezur horiek errepikatzen direnez, kroniko bihurtzen dira. Eta modu bidegabean pentsatzen dugunean, neurri bidegabeak aplikatzen dira. Politika antimigratorioak gogortzen ari dira, mugak modu gordinagoan estaliz. "Zortzi ito dira orbanaren kanala igerian zeharkatzen saiatzean", "gutxienez 25 migratzaile hil dira Comorasen, trafikatzaileek beren itsasontzia irauli ondoren", "gutxienez bost migratzaile hil dira Lanzarotetik ekialdera txalupa bat hondoratuta"... Egunero anestesiatuta irakurtzen ditugun titularrak, merezi duten larritasuna eman gabe.
Baina tokiko politikei ere erreparatu behar diegu. Duela egun gutxi, Donostiako Udalak kolektibo bati auzo batean afari solidarioak ematea debekatu diola ikusi genuen, auzokide batzuen presioaren ondorioz, hainbat istiluren eragile izatea egotzita.
Zifrez bakarrik fidatzen denarentzat, gorroto-delituen % 64 arrazistak edo xenofoboak izan ziren 2023an. 2022an 438 gorroto-gertakari izan ziren, gehienak lesioak, mehatxuak, hertsapen arrazistak eta xenofoboak. Gipuzkoa da gorroto delituen 206 kasurekin estatuko kasu kopuru handiena duen probintzia.
Ez da oso azkarra izan behar gorroto-fokua gaizki kokatuta dagoela konturatzeko.
Aldaketa inguruko errealitate txikia aldatuz lortzen da. Gure inguruko iritzi eta jarrera arrazistak gaitzetsiz, iturri zuzenetan informatzera gonbidatuz, protagonisten testigantzak zabalduz, eta abar.
Jar gaitezen horretan.