Iker Morenorekin batera atxilotu eta torturatu zuten Jon Patxi Arratibel. Bere deklarazio polizialean "aztnugal" idatzita utzi zuen. Laguntza atzekoz aurrera, sufritu zituen torturen "ezkutuko" salaketa. Ondo baitzekien torturak salatzea ez zaiela torturatzaileei gustatzen. Eta are gutxiago gustatuko zitzaien Europako Justiziak Espainia zigortzea, Arratibelen torturak ez ikertzeagatik. Torturatzaileei torturatzaile deitzea gustatzen ez zaienez, mendekuz, atzo atxilotu dituzte Ikerren gertuko familia guztia eta lagunak, bihotzean ankerkeria besterik ez dutenek. Giza eskubideak bermatu eta babestu beharrean, torturatzaileei inpunitatea oparitu eta torturatuak bi aldiz zigortzen ditu Espainiako Estatuak.
Espainiako komisaldegietan tortura praktika sistematikoa izan dela ondo asko daki euskaldun orok. Amnistia Internazionalak, Torturaren Prebentziorako Koordinakundeak edo Paco Etxeberria forentse ezagunak hori bera berretsi dute behin baino gehiagotan. Eta egun, Euskal Memoria elkarteari esker, ideia horri datuak gehitu zaizkio: 5.022 tortura testigantza baino gehiago egiaztatu dituzte jada, eta 10.000tik gora direla kalkulatzen dute. Horien artean 43 zumaiar daude. 43 zumaiarrek ezagutu dute zer diren poltsa, elektrodoak, bainuontzia, kolpeak, bortxaketak, irainak... baina batez ere, mingarriena ezagutu dute: inpunitatea.
Tortura zigorgabetasunez egitea bermatzen duen sistema oso bat antolatu dute Espainiako Gobernuek azken hamarkadetan. Horren adierazgarria da inkomunikazioa: atxilotua 5 egunez polizien esku uztea, kamararik eta lekukorik gabe, munduarekin inolako harremanik izan gabe. Inkomunikazioa inpunitatea da. Basakeriaren jantzia, torturaren bihotza.
Horregatik behartuta gaude isilarazitako oihu horiek geure egitera. Torturatuen oihuak isilarazten dituzten bitartean, herriko hormek beren oihartzuna izaten jarraituko dute. Baita Zumaian ere. Inork, inoiz, berriz “aztnugal” idatzi behar ez dezan.