Gerra eta gerraosteko errepresioa zeinek sufritu zuten ikertuko du Aranzadik, Zumaiako Udalarekin hala adostuta. «Oroimen historikoa berreskuratzeko egingo dugu lan, gerran eta frankismoan errepresioa jasan zutenen historia ikertuko dugu», zehaztu du proiektuko arduradun eta Javi Buces ikerlariak. «Haiei guztiei, emakume, gizon, haur, gazte eta helduei aitortza bat zor diegu; eta gizarteak bezalaxe, Zumaiako Udalak ere bere erantzunkizuna du memoria historikoaren eta bizikidetzaren alorrean», azaldu du Oier Korta alkateak gaur eguerdian egindako aurkezpenean.
Aranzadi dagoeneko hasi da ikerketa lanekin. Hainbat artxibategi eta dokumentazio zentrotan egingo dute bilaketa, baina hori bezain garrantzitsua da zumaiarren lekukotzak jasotzea. «Etxeetan gordetzen diren familiako historiak, gertaerak, objektuak, argazkiak, oroitzapenak... Hori guztia ezagutaraztea oso garrantzitsua da benetako historia jakin dadin», adierazi du Bucesek. Eta informazio hori guztia bildu ahal izateko bulegoa zabalduko dute gaurtik aurrera. Turismo bulegoan egongo da, eta zerbait kontatzeko duen edonor gertura daiteke, bere ekarpena egitera.
Ikerketa egiteko datorren urte osoa hartuko dute, eta gero materiala lantzeari ekingo diote, liburu bat osatzeko helburuarekin. Baina egindako lana ez da soilik orrietan geldituko. Ikastetxeekin ere egin nahi dute lan. «2017an zehar, ikasturte honen barruan, eskoletara joango gara nerabeei azaltzera zer gertatu zen Zumaian duela 80 urte, ikertzeaz gain transmisioa ere oso garrantzitsua delako».
